Cách rèn luyện tư duy logic: Tư duy phản biện

Tư duy là việc đòi hỏi cần nhiều kỹ năng. Không phải ai sinh ra cũng có kỹ năng tư duy toàn diện. Do đó, cách rèn luyện tư duy logic là điều cần thiết mỗi ngày. Một trong những cách giúp phát triển tư duy là tranh luận, đưa ra quan điểm, ý kiến hay gọi là phản biện, dưới đây là một số cách mà ba mẹ có thể hướng dẫn cho con.

Tư duy phản biện là gì?

Tư duy phản biện là kỹ năng cần thiết ở bất kể lứa tuổi hay học ở bất kỳ lĩnh vực nào. Trong thời đại hiện nay, khi tính cạnh tranh trong công việc cao cũng như trong đời sống, việc sở hữu tư duy phản biện sẽ giúp chúng ta xử lý vấn đề hiệu quả hơn rất nhiều.

Tư duy phản biện là quá trình xác định, phân tích, tổng hợp và đánh giá một thông tin, tình huống nào đó. Thông tin này được thu thập thông qua sự quan sát, kinh nghiệm, giao tiếp, lý luận của bản thân mỗi người. Đây là quá trình tư duy có trình tự rõ ràng, logic, có bằng chứng khách quan.

>>> Xem thêm: Phương pháp rèn luyện tư duy cho trẻ mầm non tại VAS

Cách rèn luyện tư duy logic phản biện

Đánh giá tình huống khách quan

Khi gặp một vấn đề nào đó khoan đưa ra quyết định mà phải có cái nhìn khách quan trước. Nghĩa là, các em không được giải quyết vấn đề theo cảm tính hay suy nghĩ mang tính cá nhân. Thay vào đó là suy nghĩ theo nhiều khía cạnh khác nhau và bỏ cái tôi để nhìn nhận vấn đề từ đó các em sẽ có lập luận sắc bén, đánh giá vấn đề một cách chính xác hơn.

Cha mẹ nên làm gương cho con bằng cách không thiên vị con với bạn bè hay anh chị em trong nhà, không tâng bốc con thái quá. Vì cha mẹ là người có sức ảnh hưởng đến sự phát triển của con nhiều nhất. Do đó, với hình mẫu tốt từ cha mẹ, trẻ có thể tự mình định hướng tốt hơn.

Đưa ra các câu hỏi giả định

Một người có thói quen đặt câu hỏi với những thông tin họ tiếp xúc sẽ phát triển dần kỹ năng tư duy phản biện, đặc biệt với những người thường xuyên đặt các câu hỏi giả định. Khi đặt câu hỏi với vấn đề đang tiếp cận thì có thể đào sâu và chi tiết về vấn đề đó.

Các em có thể giả định vấn đề đang gặp phải là đúng hoặc sai tùy vào cách nhìn nhận và hướng giải giải quyết của mình. Chỉ cần chịu khó luyện tập thói quen đặt câu hỏi, sau một thời gian các em sẽ nhạy bén hơn với việc phân biệt các nguồn thông tin đúng, sai và xem xét kỹ lưỡng hơn. Phụ huynh nên khuyến khích con đặt các câu hỏi thường xuyên trong cuộc sống hằng ngày để kích thích não bộ hoạt động.

>>> Xem thêm: Tìm hiểu cách nuôi dạy con thông minh và tự lập ngay từ khi còn nhỏ

Đảo ngược vấn đề

Một cách tuyệt vời để nâng cao khả năng tư duy là thử đảo ngược vấn đề. Chẳng hạn, rõ ràng có A thì có B, nhưng nếu có B thì mới có A thì sao? Những câu hỏi đảo ngược giúp các em có thể tìm ra hướng suy nghĩ khác và có cách giải đáp vấn đề nhanh hơn. Bởi vì các em đang học xem xét vấn đề trong nhiều trường hợp để đưa ra câu trả lời phù hợp nhất.

Cũng tương tự việc đặt câu hỏi, cha mẹ nên đặt câu hỏi đảo ngược vấn đề trước, lấy ví dụ cho trẻ hiểu để con hình dung được và dần tạo dựng thói quen cho con.

Đừng chấp nhận kết quả của người khác trước khi tự kiểm tra

Trong quá trình phản biện, trẻ sẽ gặp rất nhiều luồng ý kiến trái chiều với mình nhưng các em không nên:

• Đồng ý với ý kiến của người khác khi mình chưa có suy nghĩ và phân tích kỹ càng.
• Các em có thể đưa ra ý kiến của mình để phản biện, thậm chí khi phải đối mặt với số đông.
• Nếu chấp nhận ý kiến ngay từ đầu cho thấy các em không có tư duy phản biện, thụ động.

Đưa ra bằng chứng thực tế để phản biện

Khi giải quyết vần đề và đưa ra kết luận thì các em nên kèm theo các bằng chứng thực tế để tăng tính thuyết phục cho kết luận của mình. Điều quan trọng là phải đánh giá thông tin nghiêm túc để không đưa ra kết quả sai. Một cách khác để rèn luyện tư duy logic bằng cách hỏi các câu hỏi khi người khác đưa ra kết luận như:

• Bằng chứng này lấy từ đâu, do ai thu thập?
• Làm thế nào để thu thập?
• Tại sao?

Kết,

Ngoài những cách rèn luyện tư duy logic phản biện ở trên, phụ huynh có thể tham khảo cho con em mình các chương trình, khóa học tư duy logic chuẩn quốc tế tại các trung tâm. Tuy nhiên, quan trọng nhất là các em nên chủ động trau dồi kiến thức cho bản thân ở nhiều lĩnh vực, kết hợp cùng những phương pháp tư duy phản biện phù hợp với bản thân.